تصفیه فاضلاب صنعت نفت
مراحل تولید محصولات نفتی شامل موارد زیر می باشد:
1. استخراج نفت خام از زمین
2. انتقال نفت خام به پالایشگاه
3. پالایش آن با کمک تعدادی از عملیات واحد و فرآیندی
4. توزیع محصولات نهایی به نقاط مصرف
هریک از این عملیات که در بالا به آن اشاره شد می تواند سبب آلودگی شوند. به عنوان مثال عملیات حفاری در مرحله ی استخراج، سبب تولید لجن ناشی از دوغاب، هدررفت نفت و میدان های نفتی آب شور می شوند.
نشت ناگهانی و نقض تجهیزات در مرحله انتقال نفت خام، و همچنین عملیاتی نظیر خلا و تحت فشار، کراکینگ حرارتی و شیمیایی، اصلاح، پلیمریزاسیون و آلکیلاسیون در مرحله پالایش ( که نیازمند آب برای خنک سازی غیرمستقیم، شست و شوی روغن دان و تراکم بخار در عملیات واحد و... هستند) نیز از جمله مواردی اند که سبب تولید آلودگی می شوند.
توزیع و ذخیره ی محصولات نفتی در صورت نشت ناگهانی ، عدم کنترل و ورود به منابع آبی می تواند منجر به آلودگی گردد.
دوغاب حفاری برای ایجاد فشارهای زیر سطحی ، روان سازی و خنک سازی مته و جلوگیری از شکستگی آن به کار می روند. همچنین این دوغاب ها سبب ایجاد جریان هایی با کنترل دانسیته، لزجت، کشش سطحی و ظرفیت باقیمانده آب می شود. مواد شیمیایی که برای تولید آن ها به کار می روند شامل سیلیکای غیرمتبلور، اکسید آهن، سولفات استرنتیوم، فسفات های ترکیبی، سیلیکات سدیم و سولفات باریم می باشند. ممکن است سود سوزآور، تانن، اسید گالیک، اسید هیومیک و غیره نیز استفاده شود.
4 تا 96 درصد از حجم کل نفت و آب تولیدی از یک چاه نفت را آب شورهای میدان نفتی تشکیل می دهد. معمولا این آب های شور با تزریق در زمین یا تبخیر توسط انرژی خورشید و یا انتقال کنترل شده به آب های سطحی، دفع می گردند. اگر چاه نفت مورد نظر در دریا یا نزدیک ساحل وجود داشته باشد، آب شور به راحتی به داخل دریا تخلیه می گرد. امکان بازیابی منگنز، ید و برم از آب شور مناطق نفتی نیز وجود دارد.
نفت خام تحت فرآیندهای تقطیر، کراکینگ و هیدروکراکینگ قرار گرفته تا برای تولید نفت، نفت سفید، گازوئیل، بنزین، نفت سیاه، انواع روغن ها و LPG به کار روند. همچنین از این فرآیندها برای تولید آسفالت، گریس، کک و واکس نیز استفاده می شود. محصولات گازی به ستون های جداسازی فرستاده می شوند، که در آن محصولات سبک نظیر نفت سفید، مازوت سبک و بنزین پس از فرآوری، بازیابی می گردند. تمامی جریان های واحد تقطیر اتمسفری برای تولید محصولاتی با ویژگی های مورد نیاز، به خوبی پردازش می گردند. میزان مصرف آب در عملیات پالایش، 30-80 لیتر آب به ازای تولید هر لیتر نفت خام است. حدود 80% از این آب برای خنک سازی مورد استفاده قرار می گیرد.
فرآیند پالایش | زائدات مایع تولید شده |
---|---|
تقطیر | پساب همراه با آمونیاک، سولفید هیدروژن و فنل |
نمک زدائی | فنل ها، سولفیدها |
تقطیر خلا | فنل و نفت |
تصفیه ی آبی نفت | مایع تغلیظ شده ی ترش |
تصفیه ی آبی کاتالتیکی | سولفید هیدروژن، نفت و فنل ها |
کراکینگ یا شکست حرارتی و کاتالتیکی | فنل ها، سولفید هیدروژن، آمونیاک، سیانیدها |
هیدروکراکینگ | آمونیاک |
آلکیلاسیون شیمیایی | قلیاهای ناشی از شستن و اسیدهای ناشی از زهکشی |
پردازش حلال ها | حلال هایی نظیر فنول، سولفید، استات مس و ... |
فرآیندهای تصفیه | آلودگی آلی و غیرآلی و امولسیون های نفتی |
کیفیت فاضلاب ناشی از یک پالایشگاه، از فرآیندی به فرآیند دیگر و از پالایشگاهی به پالایشگاهی دیگر متفاوت است. نتایج آنالیز یک پالایشگاه به صورت میانگین به صورت زیر است.
پارامترهای آنالیز | غلظت mg/l |
---|---|
نفت آزاد | 200-300 |
سولفید هیدروژن و سولفیدها | 10-220 |
فنل ها | 12-30 |
جامدات معلق | 200-400 |
BOD | 100-300 |
قلیائیت | 10-350 |
در کل میزان 0/06-0/03 کیلوگرم فنول و 0/4-0/9 کیلوگرم COD به ازای هر تن نفت خام پالایش شده وجود دارد.
تصفیه فاضلاب
تصفیه ی فاضلاب پالایشگاه باید با حذف روغن و گریس، که به آسانی تحت تجزیه ی بیولوژیکی قرار نمی گیرد، آغاز شود. علاوه بر این ، آن ها سبب تداخل انتقال گاز می شود.
سولفید هیدروژن و سولفیدها دو آلاینده ای هستند که به طور عادی در فاضلاب پالایشگاه ها یافت می شود. این آلاینده ها اکسیژن زیادی مصرف کرده و همچنین برای زندگی میکروبی سمی می باشند.
تصفیه فاضلاب صنعت پالایش نفت به فرآیندهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی تقسیم می شود.
فرآیند تصفیه شامل تصفیه ی اولیه (جداسازی روغن آب)، تصفیه میانی( جداسازی روغن آب+ تصفیه ی امولسیون روغن تصفیه ی فاضلاب سوزآور)، تصفیه ی ثانویه ( حذف BOD )، تصفیه ثالثه ( حوضچه ی نگهداشت + فیلتراسیون تحت فشار، کلریناسیون، کربن فعال ) می شود.
مقالات حوزه تصفیه فاضلاب
- تصفیه فاضلاب بهداشتی
- تصفیه فاضلاب شیمیایی
- تصفیه فاضلاب صنعتی
- تصفیه فاضلاب آبکاری
- تصفیه فاضلاب کشتارگاه
- تصفیه فاضلاب کاغذ و مقواسازی
- تصفیه فاضلاب کارخانه قند و شکر
- تصفیه فاضلاب روغن گیری
- تصفیه فاضلاب صنایع شیمیایی و دارویی
- تصفیه فاضلاب لبنی
- تصفیه فاضلاب تولید مواد غذایی
- تصفیه فاضلاب تولید کود
- تصفیه فاضلاب تولید آفت کش ها