تصفیه فاضلاب لبنی
در خیلی از نقاط دنیا صنایع لبنی از مهمترین تولید کنندگان فاضلاب در آلوده سازی آب ها تلقی می گردد.
در صنایع لبنی مقادیر قابل توجهی آب به عنوان خنک کننده به کار می رود که این آب ها آلوده نیستند و نیاز به تصفیه خاصی ندارند. در گذشته مایعاتی نظیر کف شیر و کف کره جز مواد آلودگی فاضلاب های لبنی بودند ولی امروزه این مواد جزو ترکیبات ارزشمندی هستند و همراه فاضلاب تخلیه و دفع نخواهد شد.
معمولا فاضلاب های صنایع لبنی محتوی مقادیر قابل توجهی مواد آلی است ولی در اکثر موارد می تواند توام با فاضلاب های شهری مورد تصفیه قرار گیرد ولی توصیه کرده اند بهتر است این عمل بعد از انجام تصفیه مقدماتی بر روی فاضلاب لبنی انجام شود.
در کارخانجات تولید مواد لبنی تهیه لبنیات و محصولات وابسته شامل موارد زیر هستند:
• محل دریافت شیر
• بطری نمودن شیر
• تهیه پنیر
• تهیه خامه
• تهیه شیرخشک
• تهیه بستنی
• تهیه شیر تغلیظ شده
منابع تولید فاضلاب در صنایع لبنی
مهمترین فاضلاب های تولیدی در مراحل تهیه محصولات لبنی به قرار زیر هستند:
• آب شستشوی مخازن در محل دریافت شیر
• آب شستشوی دورسازی محصولات از شیرآلات- لوله ها- ماشین آلات
• آب شستشوی روزانه کلیه تاسیسات
• آب شستشوی کف کارگاه ها
• آب شستشوی قطرات شیر نشتی از روی ماشین آلات
• لجن خروجی از ته نشینی های تصفیه خانه
• شستشوی ذرات کازئین و پنیر
• آب شستشوی محل پاره شدن پاکت شیر
• آب شستشوی ماشین آلات بعد از روغن کاری
• آب تخلیه دیگ های بخار
• آب شستشوی رزین های تبادل یونی
فاضلاب صنایع لبنی تقریبا خنثی یا کمی قلیایی هستند. ولی ممکن است به سرعت کمی حالت اسیدی یابند زیرا قند شیر می تواند به اسید لاکتیک تبدیل گردد. لاکتوز موجود در فاضلاب های لبنی به علت کمبود اکسیژن ممکن است به اسید لاکتیک تبدیل شود که در اثر پایین آمدن PH کازئین رسوب نماید.
فاضلاب های لبنی مقادیر ناچیزی مواد معلق دارند و در آن ها ممکن است بوهای ناشی از اسید بوتیریک ناشی از متلاشی شدن کازئین نیز موجود باشد.
در فاضلاب صنایع لبنی معمولا شیر و محصولات لبنی دیده شده و 90 درصد BOD آن مربوط به وجود و حضور همین مواد است. میزان شیر موجود در فاضلاب ها بین 0/5 تا 6 درصد شیر وارد شده به تاسیسات می باشد.
BOD و COD در فاضلاب های لبنی خیلی بالا است. BOD می تواند بین 2500 تا 4000 میلی گرم در لیتر تغییر نماید. مقدار COD این فاضلاب ها هم عموما 4000میلی گرم در لیتر است. شیر خالص دارای 100000 میلی گرم در لیتر BOD است.
تصفیه فاضلاب صنایع لبنی
مهمترین خصوصیات فاضلاب های لبنی که در تصفیه آن باید مورد توجه قرار گیرد عبارتند از:
• تغییرات حجمی و کیفی فاضلاب ها در مدت کار کارخانه ها به صورت روزانه – فصلی
• درجه حرارت فاضلاب ها
• PH
• چربی و روغن-مواد آلی و مواد معلق قابل ته نشینی
• ازت و فسفر
• BOD زیاد فاضلاب ها
مهمترین فرآیندهای تصفیه فاضلاب لبنی در موارد زیر بررسی می شود:
• یکنواخت سازی فاضلاب های تولیدی
• حذف چربی و روغن از فاضلاب
• آشغالگیر و ته نشینی
• درجه حرارت فاضلاب
مهمترین روش های تصفیه بیولوژیکی فاضلاب های لبنی عبارتند از:
• لجن فعال متعارف
• لجن فعال به طریقه هوادهی گسترده
• روش های لاگونی به صورت هوازی و بی هوازی و هوادهی
• روش SBR
• روش UASB در تعقیب آن لجن فعال
• بستر باکتری
معمولا در یک تصفیه خانه فاضلاب به روش بیولوژیکی علاوه بر آشغالگیر – دانه گیر – یکنواخت سازی – حوض های ته نشینی اولیه – حوض های تصفیه بیولوژیکی یا هوادهی – حوض های ته نشینی ثانویه – کلرزنی فاضلاب تصفیه شده – حوض تغلیظ لجن – وسایل بی آب کردن لجن غلیظ شده استفاده می نمایند.
مقالات حوزه تصفیه فاضلاب
- تصفیه فاضلاب بهداشتی
- تصفیه فاضلاب شیمیایی
- تصفیه فاضلاب صنعتی
- تصفیه فاضلاب آبکاری
- تصفیه فاضلاب کشتارگاه
- تصفیه فاضلاب کاغذ و مقواسازی
- تصفیه فاضلاب کارخانه قند و شکر
- تصفیه فاضلاب روغن گیری
- تصفیه فاضلاب پالایش نفت
- تصفیه فاضلاب صنایع شیمیایی و دارویی
- تصفیه فاضلاب تولید مواد غذایی
- تصفیه فاضلاب تولید کود
- تصفیه فاضلاب تولید آفت کش ها