ژئوممبران
ورقههای غشایی سنتتیک با نفوذناپذیری بسیار زیاد در برابر آب و ترکیب شده از پلیمرهای الاستومر یا پلاستومر که به صورت پخش در محل یا بهصورت پیش ساخته بهوسیله غلتک، حرارت دادن یا دیگر فرایندهای مشابه آماده شده و نصب میگردد.
پلی اتیلن که از پلیمریزاسیون مونومرهای اتیلن بهدست میآید؛ تولید این محصول از سال ۱۹۳۰ میلادی با ایجاد فشار و حرارت بسیار زیاد در کارخانجات آغاز گردید. در میانههای سال ۱۹۵۰ میلادی راههای جدید تولید در فشارها و دماها پایینتر پیدا شد که منجر به ایجاد پلی اتیلن با چگالی بیشتر، مقاومت مکانیکی خوب و تعداد زنجیره پلیمری بیشتر گردید.
این ماده به عنوان HDPE (پلی اتیلن با چگالی بالا یا همان پلی اتیلن سخت) از مقاومت شیمیایی بیشتری برخوردار بود. ژئوممبرانها حاوی ۵.۹۷ درصد پلی اتیلن و ۲۵ درصد کربن و سیاه و آنتی اکسیدانها میباشد.
کاربرد ورقهای ژئوممبران
ژئوممبران کاربرد بسیار زیادی در کشاورزی، صنعت و دامپروری نیز دارد که میتوان به موارد ذیل نیز اشاره کرد:
• پوشیدن بستر استخرهای ذخیره آب در کشاورزی، دامداری و صنعت
• جهت بهبود فضا و بستر تالابها و دریاچههای مصنوعی
• پوشاندن بستر حوضچهها و استخر پرورش انواع ماهی و میگو
• پوشش دادن مخازن ذخایره مواد شیمیایی
• پوشاندن تونلهای رفت و آمد خودروهای سواری و مترو
• پوشاندن کانال و خطهای انتقال آب و فاضلاب و زهکشی آب
• برای دفن بهداشتی زباله به عنوان یک پوشش بسیار خوب و غیر قابل نفوذ استفاده میشود.
• پوشاندن بستر و دیواره مخزنهای سوخت
• و کاربردها بسیار دیگر ...
استخرهای ذخیره آب با پوشش ورق ژئوممبران
استخر خاکی جزو مرسومترین استخر ذخیره آب میباشد. از این نوع استخر برای جمعآوری حقابه چاه، قنات و چشمه یا رودخانه و نیز ذخیره آبهای حاصل از بارندگی در فصل پاییز و زمستان به جهت استفاده در فصل آبیاری برای انجام عملیاتهای آبیاری تحت فشار (قطرهای و بارانی و …) استفاده میشود.
در گذشته برای عایق کردن این نوع استخرها از روشهای متداولی مانند کاهگل نمودن کف و دیوارها، سیمان، سنگ و سیمان، دوغاب، آجر و روشهای مختلف دیگر جهت جلوگیری از نفوذ آب به زمین و هدر رفت آب استفاده شده است.
اما این پوششها فقط مقدار کمی از هدر رفت آب جلوگیری میکنند و همچنین برخی از این پوششها (سنگ، بتن، سیمان) هزینه بسیار بالایی برای کشاورز و یا… نیز دارد. و این پوششها به تعمیر و نگهداری زیادی احتیاج دارد و تحت شرایط سخت محیطی دچار خسارتهای زیان آوری میشوند.
ژئوممبران برای عایق کردن استخرهای خاکی
ژئوممبران نیز در مقابل آب نیز نفوذناپذیر است به دلیل اینکه یک ماده پلیمری میباشد. به همین علت ورق ژئوممبران در برابر آب قدر نفوذ پذیری بسیار بالایی دارد و به عنوان یک پوشش بسیار مطلوب برای استخرها و … شناخته شده است. قیمت و هزینه اجرا و نصب ورقهای ژئوممبران در مقایسه با پوششهای سنتی (سنگ، سیمان، بتن و..) کمتر از نصف میباشد. و نیز طول عمر ورق ژئوممبران بسیار زیاد بوده و در برابر سرما و گرما و نیز تابش نور خورشید مقاومت بالایی دارد.
نصب ورق ژئوممبران همچنین بسیار سریعتر و آسانتر میباشد. بهطوری که در هر روز میتوان بین ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ مترمربع از ورق ژئوممبران فقط با یک اکیپ نصب نمود. همچنین برای احداث استخر ژئوممبران به هیچ نوع پوشش و یا زیر سازی خاصی احتیاج ندارد و تنها خاک نرم و غلتک خورده برای این نوع استخر لازم است بنابراین بسیار از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه میباشد.
همچنین میتوان برای استخرهای که سیمانی احداث شدهاند و دچار خسارت شدهاند فقط کافی است سطح آن را با ژئوممبران پوشش دهیم و احتیاجی به هزینهای دیگری نمیباشد.
ویژگیها و مزایای استخر ژئوممبران نسبت به انواع دیگر استخرها
• مقرون به صرفهتر بودن از لحاظ اقتصادی نسبت به استخرهای سنگ و سیمان
• صرف جویی بسیار زیاد در زمان ساخت نسبت به استخرهای بتی و.
• نفوذ ناپذیری بسیار زیاد ورق ژئوممبران در برابر آب
• نچسبیدن خزه و جلبک به کف و دیوارهای استخرهای ژئوممبران
• مقاومت بالای ورق ژئوممبران در برابر عواملی طبیعی (نور آفتاب، یخ زدگی و…) و بیولوژیکی
مراحل احداث استخر با ورقهای ژئوممبران
ساخت استخرهای ژئوممبران همانند سایر استخرهای ذخیره آب است برای ورق ژئوممبران استخر خاکی مناسب است ممکن در برخی از مناطق خاک سست یا دارای سنگریزه باشد که نیاز به زیرسازی استخر وجود داشته باشد که بهطورکلی مراحل به عبارت ذیل است:
1. نقشهبرداری و طرح اولیه
2. پیادهسازی ابعاد موردنظر بر روی زمین بهوسیله گچریزی
3. عملیات خاکبرداری یا خاکریزی
4. بسترسازی برای استخر
5. لولهگذاری برای ورودی و خروجی سرریز استخر
6. محاسبه مقدار ورق موردنیاز و خرید آن
7. نصب و آببندی کامل
8. فنسکشی در اطراف استخر برای ایمنی (افراد و حیوانات(
9. آبگیری و کنترل نهایی استخر